Ο Λουδοβίκος Λάζαρος Ζάμενχοφ είναι μια προσωπικότητα οικουμενικών διαστάσεων. Ένα ανήσυχο πνεύμα, ένα φωτεινό μυαλό, ένας κοσμοπολίτης στοχαστής, ένας ξεχωρι-στός ειρηνιστής, αντιμιλιταριστής, ουμανιστής, αντιρατσιστής, ακτιβιστής και πρωτοπόρος ευρωπαϊστής.
Άτομο με αυτοπειθαρχία, με επιμονή στην επίτευξη των στόχων του, που απόρρεε από την ατσάλινη θέλησή του, από την αμετακίνητη πίστη του ότι το έργο του είναι για το καλό της ανθρωπότητας.
Ήταν άνθρωπος χαρισματικός, προσηνής, εξαιρετικά επικοινωνιακός, και αυτό αποδεικνύ-εται από το ότι όλοι οι άνθρωποι του στενού και του ευρύτερου περιβάλλοντός του έγιναν φανατικοί υποστηρικτές των ιδεών και του έργου του και από το ότι κατάφερε να μεταδώσει τη δική του φλόγα, στην αρχή σε ένα πλήθος διακεκριμένων, διανοητών, επιστημόνων, καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, και στη συνέχεια σε αφάνταστο για την εποχή και τα μέσα επικοινωνίας αριθμό ανθρώπων σε δεκάδες χώρες του κόσμου.
Επιβαλλόταν στον περίγυρό του με το σπινθηροβόλο βλέμμα του και την ακτινοβολούσα πνευματικότητά του. Κατακτούσε τους συνομιλητές του με την εμφανέστατη καλοσύνη του και την παραδειγματική ευγένεια του, τους έθελγε με τη βαριά, χαμηλή, ήρεμη και σταθερή φωνή του, την ευκρινή και αργή εκφορά του λόγου του, την ευρύτητα της σκέψης του και την ακλόνητη επιχειρηματολογία του.
Ως βαθιά ανθρωπιστής και ειρηνιστής, πρόταξε, πεισματικά, ενάντια στις αντιξοότητες της εποχής του, ένα πανανθρώπινο μήνυμα. Δεν εξέφρασε ευχές, ούτε έωλες θεωρίες, έκανε μια συγκεκριμένη, τεκμηριωμένη πρόταση, με την οποία έδινε σάρκα στις αξίες της ισότητας, της αλληλεγγύης και του αλληλοσεβασμού των ανθρώπων.
Ήταν ένας φλογερός και αυστηρός υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μαχητής ενάντια σε κάθε μορφής διάκριση και αδικία. Είναι αυτός που πριν από ενάμιση αιώνα έλεγε: «Πιστεύω ότι όλοι οι λαοί έχουν ίσα δικαιώματα και κατατάσσω κάθε άνθρωπο μόνο σύμφωνα με την προσωπική του αξία και δραστηριότητα και όχι με τον τόπο προέλευσής του. Κάθε είδους καταπίεση ή δίωξη κάποιου ανθρώπου, επειδή ανήκει σε άλλη φυλή, σε άλλη γλώσσα, σε άλλη θρησκεία, ή σε άλλη κοινωνική τάξη, τη θεωρώ βαρβαρότητα. Επίσης, βαρβαρότητα θεωρώ κάθε ενέργεια ανθρώπου που προσπαθεί να επιβάλλει σε άλλους τη γλώσσα, ή τη θρησκεία του. Κάθε χώρα, τόσο ηθικά όσο και υλικά, ανήκει πλήρως και ισότιμα σ’ όλους τους πολίτες της».
Θεωρείται και πρωτοπόρος ευρωπαϊστής. Ενώ ακόμα διαρκούσε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, εκείνος οραματιζόταν το μετά από αυτόν μέλλον του κόσμου, οραματιζόταν και υποστήριζε την ιδέα για τη δημιουργία της ενωμένης Ευρώπης, τη δημιουργία των Ηνωμένων Κρατών της Ευρώπης, που τη θεωρούσε μόνη προϋπόθεση για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών της, για τη βέβαιη αποφυγή άλλου πολέμου. Υποστήριζε την ιδέα αυτής της Ένωσης, και προχωρούσε ακόμα πιο πέρα, προτείνοντας, για την κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ίδρυση Μόνιμου Πανευρωπαϊκού Δικαστηρίου, στο οποίο να προσφεύγουν οι πολίτες όλης της Ευρώπης.